پرهیز از تعجیل در تدوین طرح تفضیلی شهر قم

متن زیر مصاحبه در خصوص تدوین طرح تفصیلی کلانشهر قم می باشد که در روزنامه همشهری ویژه استان قم در تاریخ 5 آذر 1392 چاپ شده است.
پرهیز از تعجیل در تدوین طرح تفضیلی شهر
قم ـ خبرنگار همشهری ـ یک استاد دانشگاه با اشاره به اهمیتی که طرح تفضیلی در جنبه‌های مختلف زندگی مردم دارد، گفت: تعجیل در تدوین طرح تفضیلی به صلاح شهر و مردم نیست.
هر کلان شهری یک سند راهبردی دارد. سندی که در آن چشم‌انداز شهر ترسیم شده و فعالیت‌ها بر اساس آن شکل می‌گیرد. طرح جامع شهر و طرح تفضیلی که نسخه کاربردی آن است، یکی از مهم‌ترین اسناد هستند که بر اساس آن آینده شهر ترسیم می‌شود.
«امیرخسرو خودکار»، استاد دانشگاه و کارشناس شهرسازی با اشاره به اهمیت برنامه‌ریزی در اصول مدیریت گفت: برنامه‌ریزی از هر نوعی فواید بسیار دارد. برنامه‌های اقتصادی، اسناد فرهنگی و برنامه‌های مدیریت شهری هر یک تأثیر بسزایی در حل مشکلات در این حوزه‌ها داشته و تلاش‌ها در راستای اهداف مربوط را ساماندهی می‌کنند.
وی با اشاره به اهمیت طرح تفضیلی شهر ادامه داد: طرح تفضیلی یک شهر نیز یک لایه جزئی‌تر طرح جامع آن است که نقشه راه مدیریت شهری محسوب می‌شود.
به عقیده این کارشناس شهرسازی شیوه تهیه این طرح در کارآمدی آن بسیار موثر است. آنچه معمولاً دیده می‌شود این است که این طرح تا مرحله‌ای به صورت کارشناسی پیش می‌رود اما در نهایت به علت تعجیل مدیران یا سفارشات شتابزده بسته می‌شود.
وی افزود: موضوع مهم دیگر اجرای این طرح است. هر قدر هم طرح خوبی تدوین شود، اگر در اجرا ضعیف عمل کنیم، مشکلات شهر پا برجا خواهد ماند.
خودکار با اشاره به اینکه شهر یک محیط پویا است خاطرنشان کرد: نمی‌شود یک طرح تهیه کنیم و انتظار داشته باشیم تا سال‌ها برای شهر کاربرد داشته باشد بلکه طرح تفضیلی باید با تغییر شهر تغییر کند.
منطق می‌گوید همانطور که برای ما تهیه یک طرح جامع و کارآمد مهم است، نظارت بر اجرای آن نیز باید مهم باشد. عضو گروه تخصصی شهرسازی نظام مهندسی ساختمان استان قم اعتقاد دارد باید گروهی از کارشناسان دانشگاهی و اهل فن که در عرصه عمل وارد شده‌اند، به نحوه اجرای طرح در طول مدت زمان اعتبارش نظارت داشته باشند.
وی با اشاره به ریشه‌های اجرا نشدن طرح تفضیلی افزود: مشکلی که امروز در کلان شهرها دیده می‌شود این است که تصمیم‌گیری‌های مقطعی مانع از آن می‌شود که طرح‌های تفضیلی به طور کامل اجرا شوند که پیامدهای منفی اینگونه تصمیم‌گیری‌ها از پیامدهای مثبت آن بیشتر است.
خودکار گفت: بهترین سازوکاری که برای رفع مشکلات شهر می‌توان ارائه داد همین است که طرح تفضیلی با صبوری تهیه شود و در مرحله اجرا برای پویا نگه داشتن آن بازنگری‌های مستمر انجام گیرد. اگر تمام این اتفاقات صورت بگیرد شاید بتوانیم 50 درصد یک طرح تفضیلی را به مرحله اجرا درآوریم.
 وی تصریح کرد: نگاهی به وضعیت شهر قم نشان می‌دهد طرح قبلی بیش از 15 درصد اجرا نشده است.
این کارشناس شهرسازی خاطرنشان کرد: کارگروه تهیه طرح تفضیلی در معاونت شهرسازی خوب عمل کرد و از نظرات کارشناسان بهره برد اما در 6 ماه اخیر در فعالیت‌های این کارگروه، کارشناسان به حاشیه رفته‌اند و به نظر می‌رسد طرح دارد مقداری شتابزده آماده می‌شود که این به نفع شهر نیست.
وی عقیده دارد تهیه این طرح در سال‌های اخیر روند خوبی داشت و از کارشناسان دانشگاهی و کارآزموده به خوبی در آن استفاده شد. استفاده از 4 مشاور هم موجب شده تا آنها نقاط قوت و ضعف یکدیگر را بپوشانند اما در حال حاضر این میوه دارد کال چیده می‌شود.
در حال حاضر کارشناسان در حال تهیه ضوابط طرح تفضیلی شهر قم هستند. خودکار در این رابطه گفت: موضوع ضوابط و مقررات مهم‌ترین مسئله در رابطه با طرح تفضیلی است که اگر شفاف و جامع نباشد، مشکلاتی زیادی در عرصه اجرا به وجود خواهد آورد چراکه ممکن است تفسیرهای مختلفی از طرح را رقم بزند.